فولادها خانواده بزرگی از آلیاژهای آهنی بوده که انواع مختلفی را شامل می‌شوند. دو نموته از پرمصرف ترین آنها، فولادهای ضدزنگ و کربنی هستند. این دو به سبب تفاوت‌های مهمی که دارند، کاربردهای منحصربفردی را نیز دارا می‌باشند. بنابراین شناخت تفاوت بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربنی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

تفاوت بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربنی

انتخاب فولاد مناسب برای انجام یک پروژه قدم بسیار مهمی است. اما قبل از آنکه بین درجات مختلف فولاد  انتخاب کنید، باید ببینید که آیا به دنبال فولاد یک نوع ضدزنگ هستید و یا فولاد کربن‌دار.

در این مقاله به تفاوت بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربنی می‌پردازیم. این تفاوت‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• مقاومت در برابر زنگ‌زدگی
• کاربر‌دهای مکانیکی
• ظاهر
• قیمت

مقاومت در برابر زنگ‌زدگی

واضح‌ترین تفاوت بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربنی مقاومت در برابر زنگ‌زدن است. فولاد ضدزنگ همان طور که از اسمش پیداست مقاومت بیشتری در برابر زنگ‌زدگی دارد. هر دو نوع فولاد دارای آهن هستند که در برابر اتمسفر با اکسیژن واکتش می‌دهد. کروم موجود در فولاد ضدزنگ به آن مقاومت بیشتری داده‌است و سریع‌تر از آهن به اکسیژن متصل می‌شود.

کروم با اتصال به اکسیژن یک لایه اکسید کروم ایجاد می‌کند که سایر بخش‌های فولاد را از زنگ حفظ می‌کند. فولاد کربن‌دار به اندازه کافی کروم در ساختار خود ندارد تا لایه کروم اکسید را تشکیل دهد و به همین دلیل آهن آن زنگ می‌زند. پس اگر زنگ‌نزدن برای شما مهم است، بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربن‌دار انتخاب راحتی دارید.

خواص مکانیکی

اظهار نظر در مورد تفاوت خواص مکانیک فولاد ضدزنگ و فولاد کربن‌دار نظر دشوار است‌. چرا که انواع و درجات مختلفی از هر دو نوع فولاد وجود دارد. فولاد ضدزنگ به علت وجود نیکل در ساختارش رسانایی بیشتری دارد. ولی از طرفی بعضی از انواع این فولاد مثل martensitic شکننده‌تر هستند.

فولاد کربن‌دار با میزان کم کربن نسبت به فولاد ضدزنگ دارای قدرت‌کششی کمتر و استقامت بیشتری است. فولاد ضدزنگ به علت وجود عناصر مختلف آلیاژی سخت‌تر است. اگر در فولاد کربن‌دار بیش از ۰٫۳ درصد وزنش کربن وجود داشته باشد، نسبت به فولاد ضدزنگ austenitic در گرمادهی عملکرد بهتری خواهد داشت.

ظاهر

اگر در محل به کار گیری فلز زیبایی اهمیت داشته باشد، باید ظاهر فلز به کار رفته در نظر گرفته شود. همچنین اگر پای زیبایی ظاهر در میان باشد، فولاد ضدزنگ همیشه ترجیه داده می‌شود. فولاد ضدزنگ و فولاد کربن‌دار را می‌توان سمباده کشید تا ظاهری براق داشته باشند‌. اما فولاد کربن‌دار بلافاصله پس از سمباده نیاز به یک پوشش یا رنگ‌شدن خواهد داشت. در غیر این صورت فولاد شروع می‌کند به سیاه‌شدن و در نهایت زنگ می‌زند.

اگر فولاد ضدزنگ خراش بردارد می‌تواند جلای خود را به دسا آورد. در صورتی که فولاد کربن‌دار بعد از خراش ورداشتن باید دوباره رنگ شود، در غیر اینصورت زنگ می‌زند.

هزینه

یکی از موارد دیگری که باید بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربن‌دار در نظر گرفت قیمت است. با وجود این که درجات و انواع مختلفی وجود دارد اما فولاد ضدزنگ به طور کلی گران‌تر است و این به دلیل عناصر آلیاژی مثل کروم، نیکل، منگنز و… به کار رفته در آن است. این عناصر سبب افزایش قیمت این نوع فولاد شده‌اند. در حالی که فولاد کربن‌دار از عناصر ارزان‌تری مثل آهن و کربن ساخته‌شده‌است. پس اگر با کمبود بودجه مواجه هستید، فولاد کربن‌دار انتخاب بهتری خواهد بود.

چگونه بین فولاد ضدزنگ و فولاد کربن‌دار انتخاب کنیم؟

برای انتخاب باید همه موارد گفته شده را در نظر بگیرید. مثلا اگر قرار است که فلز در معرض دید نباشد، لازم نیست که برای فولاد ضدزنگ پول بیشتری بپردازید. هرچند اگر فلز با این که از دید مخفی است، در معرض شرایط زنگ‌آور نیز باشدب، فولاد ضدزنگ انتخاب خوبی می‌تواند باشد. در انتها انتخاب بستگی به هدف و پروژه شما خواهد داشت.