فلزات پس از شکل‌دهی و نورد، اغلب ظاهر و پرداخت نهایی صاف و زیبایی ندارند. فرآیند‌های مختلفی نظیر برش، جوشکاری و خوردگی می‌توانند به فلز آسیب برسانند. برای بهبود ظاهر و زیبایی سطح فلز، نیاز است که فرایندهای پرداخت خاصی انجام شوند. حتی در بعضی موارد، فرایندهای پرداخت کافی نیستند و می‌بایست از فرایندهای پرداخت عالی استفاده کرد.

پرداخت عالی چیست؟

پرداخت عالی یک فرایند مکانیکی پاک‌سازی مواد از‌ سطح فلزات است. البته فرایندهای پرداخت و اصلاحات از قبل روی فلزات انجام می‌گیرد. اما پرداخت عالی در مواردی اعمال می‌شود که پرداخت سطح فلز نقش حیاتی در موفقیت کار دارد.

فرایند پرداخت عالی

پرداخت عالی به وسیله سنگ‌ها و نوارهای ساینده‌ با اندازه کوچک انجام می‌شود. از آن جایی که این ماسه‌ها و سنگ‌ها ریز هستند، پرداخت عالی نمی‌تواند نواقص درشت را از روی سطح حذف کند. در واقع فرایند پرداخت عالی بعد از اعمال یک سری از اصلاحات اولیه، برای ایجاد سطحی بی نقص انجام می‌شود.

در طول این فرایند، سنگ‌ یا نوار ساینده در مقابل فلز با چرخش خود، ظاهری با هاشور متقاطع ایجاد می‌کند. این ظاهر خاص یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های بین پرداخت عالی و صیقل‌دادن است. یک روان‌کننده معمولا در کنار فرایند پرداخت عالی به کار می‌رود تا میزان گرمای حاصل از اصطکاک را کاهش دهد. این کار از ایجاد آسیب گرمایی در فلز جلوگیری می‌کند.

چرا می‌بایست از پرداخت عالی استفاده کرد؟

وقتی میزان زیبایی ظاهری فلز اهمیت‌دارد، پرداخت عالی روش مناسبی برای رسیدن به آن است. فلزاتی که تحت اثر این فرایند قرار می‌گیرند ظاهر خوبی دارند. سطح این فلزات از ظاهر هاشورزده متقاطعی برخوردار بوده که به جذابیت آن‌ها می‌افزاید. این فرایند همچنین عمر مفید قطعات متحرک را افزایش می‌دهد. این به دلیل آن است که پرداخت عالی، میزان اصطکاک را بین این قطعات کاهش می‌دهد.

پرداخت عالی نسبت به دیگر روش‌های اصلاح، بیشتر به دقت ابعاد فلز کمک می‌کند. این به آن معنی است که فلزاتی که تحت اثر پرداخت عالی قرار گرفته‌اند، نسبت به دیگر فلزات، بهتر به هم متصل می‌شوند.

مشکلات پرداخت عالی

مهم‌ترین مشکل این روش، زمان زیاد اجرای آن است. با وجود این، بسیاری از محصولات به آن نیاز پیدا می‌کنند. این فرایند همچنین به دلیل زمان اجرای طولانی و تجهیزات مورد نیاز می‌تواند گران‌قیمت باشد. موضوع دیگری که به عنوان یک مشکل ممکن است تلقی‌شود، این است که سطوحی که تحت اثر پرداخت عالی بوده اند برخلاف سطوح صیقل داده شده، ظاهری آینه‌ای ندارند. بنابراین استفاده از این روش بستگی به نیازهای زیبایی‌شناختی دارد.

کاربردهای پرداخت عالی

این فرایند در صنایع زیادی به کار می‌رود و کاربردهای مختلفی مثل افزایش زیبایی، کارایی و طول عمر دارد.

در صنعت اتوموبیل‌سازی، بخش‌هایی که شتاب زیادی دارند و یا زیاد می‌چرخند مثل محور‌ها و میله‌ها، پرداخت عالی می‌شوند. با این کار خوردگی کاهش‌یافته و طول عمر افزایش‌می‌یابد.

در صنعت هوافضا از این فرایند برای قطعاتی به کار گرفته می‌شود که میزان زیادی از خوردگی را تحمل می‌کنند(مثل چرخ‌دنده‌ها). با این کار مدت زمانی که این قطعات قبل از تعویض و یا تعمیر کار می‌کنند، افزایش می‌یابد. فلزات تزئینی و نمایشی هم به منظور افزایش زیبایی می‌توانند تحت پرداخت عالی قرار بگیرند.

برخی واژه های تخصصی

پرداخت عالی: Super Finishing

پرداخت، پرداخت نهایی: Finishing

صیقل دادن: Polishing

هاشور متقاطع: cross hatched

صنعت هوافضا: Aerospace Industry

خوردگی: Corrosion

اصطکاک: Friction