سرب ( Plumbum يا Lead ) فلز نرم و سنگينی با وزن اتمی ۲/۲۰۷ است. سرب دارای مقاومت خوردگی خوبی بوده و يكی از قديمی ترين فلزاتی است كه توسط بشر مورد استفاده قرار گرفته است. سرب دارای دمای ذوب ۵/۳۲۷ درجه سانتيگراد، دمای جوش ۱۷۴۰ درجه سانتيگراد و جرم حجمی gr/Cm3 34/11 بوده و اگر با مشخصات فلز مس آشنایی داشته باشید، خواهید دید که قابليت هدايت حرارتی و الكتريكی فلز سرب حدود ۱/۰ فلز مس می باشد. سرب خشک ، آلياژ سرب با آنتيوان – كلسيم با كلسيم – آلومينيوم ( ویژگی ها و کاربردهای آلومینیوم ) و قلع می باشد. معمولا به اين دسته از آلياژها سرب سخت گفته می شود. آشنایی با مشخصات و انواع آلیاژهای این فلز، کار خرید فلز سرب را برای شما آسانتر می کند. 

آلياژهای سرب نرم حاوی درصد بالایی از سرب می باشند. سرب خام نرم بوده و طبق تقسيم بندی بورس فلزات لندن ( LME = London Metal Exchange ) دارای حداقل خلوص ۹۷/۹۹ درصد می باشد و اكثر تصفيه كنندگان در حين فرآيند نقره زدایی به خلوص ۹۹۹/۹۹ درصد دست می يابند. قیمت شمش سرب در بازار ایران بسته به نوع خلوص آن متفاوت می باشد.

سرب در گروه ۱۴( IVA ) جدول تناوبی به عنوان فلز ضعيف Poor metals بوده و در دوره ۶ قرار دارد. سرب زمانی که در معرض هوا قرار می گيرد، ظاهر خاکستری تيره رنگ و ماتی می يابد اما به صورت سطوح سالم و تازه شكسته به رنگ سفيد مايل به آبی است و خاصيت هدايت الکتريکی ضعيفی دارد.

سرب و روی در طبيعت همواره با هم آميخته بوده و سنگ های درونگير مشتركی دارند. سرب فلزی استراتژيک است. زيرا عمده فعاليت های شهری و نظامی به انرژی ذخيره شده در باطری های اسيدی ـ سربی متكی است. خواص روی نيز به نحوی می باشد که كاربرد های فراوانی در ساخت آلياژها دارد.

سرب تصفيه شده خالص را سرب نرم می نامند. تاكنون ۱۳۰ نوع كانه سرب شناخته شده است كه در ميان آن ها سولفور سرب مهم ترين و اقتصادی ترين است و ۹۰ درصد توليدات سرب ايران از اين كانه به دست می آيد. ديگر كانه مهم سرب سروزيت ( PbCO3 ) است كه عيار سرب در اين كانه حدود ۵۵/۷۷ درصد می باشد. كانسار سرب و روی معمولاً با نهشته های مهمی از باريت و فلوئورين همراه است و از اين جهت بسيار حائز اهميت است. زيرا در مراحل اكتشاف می توان به كانسارهای ديگر نيز دست يافت، علاوه بر آن در فرآيند فرآوری نيز می توان از كانی های همراه استفاده نمود.

نزديک به ۷۰ درصد توليد ناخالص سرب جهان از كانسنگ آميخته سرب و روی به دست می آيد. تاكنون نزديک به ۱۳۰ نوع كانی سرب شناخته شده است كه از ميان آن‌ها سولفيد سرب يا گالن مهم ترين و اقتصادی ترين نوع كانه سرب است و ۹۰ درصد توليد سرب نيز از آن به دست می آيد.

سرب فلزی است نرم با رنگ خاكستری مايل به آبی، جلای فلزی، وزن مخصوص نسبی زياد ( ۳۵/۱۱ )، با عدد اتمی ۸۲، چكش خوار، قابل برش، با نقطه ذوب پايين ( ۴/۳۲۷ درجه سانتيگراد ) و نقطه جوش بالا ( ۱۷۰۰ درجه سانتيگراد ) است.

فلز سرب در طبیعت

فلز سرب فلزی کاملا درخشان و مایل به آبی است که كمتر از مس و روی و به عنوان سی و يکمين عنصر فراوان در پوسته زمين است و تنها حدود ۰.۰۰۱۳ درصد پوسته زمین را تشکیل می دهد. این مورد بسیار نادر محسوب نمی شود، زیرا نسبتا گسترده است و استخراج آن آسان است. فلز سرب به طور معمول در مقادیر بسیار کمی در سنگ معدن هایی نظیر گالن، آنگلزیت و سرویسیت وجود دارد. 

نماد شیمیایی فلز سرب Pb است، که از کلمه لاتین plumbum گرفته شده است، به معنای “ کارخانه آب ” است که به دوران باستان اشاره می کند. زمانی که این فلز به طور گسترده در ساخت لوله های آب مورد استفاده قرار می گرفت. اگرچه ۲۷ ایزوتوپ سرب وجود دارد، تنها چهار مورد پایدار در نظر گرفته می شوند.

سرب دارای خاصيت انعطاف پذيری ضعيف می باشد و زمانی که در معرض هوا قرار می گيرد، ظاهر خاکستری تيره رنگ و ماتی می يابد اما به صورت سطوح سالم و تازه شكسته به رنگ سفيد مايل به آبی است و خاصيت هدايت الکتريکی ضعيفی دارد.

كانی های اصلی سرب

كانی های مهم سرب از نظر اهميت و فراوانی به ترتيب زير می باشند :

• گالن Pbs : اغلب كانی های سولفور روی با مينرال های سولفور روی يا بلاند ( ZnS ) و فلزاتی نظير نقره ، كادميم ، مس ، آنتيموان و طلا همراه گالن يافت می شود.
• انگلزيت PbSo4 : اغلب با گالن همراه است .
• سروزيت PbCo3 : اغلب با گالن و انگلزيت همراه است .