خاک روی ( zinc soil )

خاک روی ترکیب اصلی تولید روی ( مشخصات روی ) می باشد. این ترکیب دارای درصدی از فلز روی است که تولیدکنندگان فلز روی طی مراحلی شیمیایی درصد زیادی از روی موجود در خاک را جداسازی می کنند و تبدیل به شمش روی می کنند و پسماندهای آن ( کیک لیچ – کیک کبالت – کیک نیکل ) نیز که حاوی درصد کمتری از فلز روی می باشد در کارخانه یا کارگاه های کوچک تری مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت خاک روی در بازار ایران بسته به نوع خلوص آن متفاوت می باشد. خـاک روی پس از استخراج از معادن، به کارخانجات تولید کنسانتره روی منتقل می‌شود و براساس عیار موجود سرب ( مشخصات فلز سرب ) و روی در آن عملیات خردایش ، هوی مدیا ، فلوتاسیون روی آن انجام می شود و تبدیل به کنسانتره قابل مصرف و بسته بندی شده در جامبوهای ( کیسه ) ۱٫۵ تا ۲٫۵ تنی به کارخانجات لیچینگ روی ارسال می‌شود. البته نوع سولفوره ( ویژگی ها و کاربردهای سولفات روی ) یا اکسیده بودن روی ( مشخصات و کاربردهای اکسید روی ) در خاک نیز عملیات استحصال آن را تعیین می‌کند. بهترین خاک برای لیچینگ مستقیم با اسید سولفوریک در کارخانجات روی ( فهرست کارخانه های روی ایران )، خاک های اکسیده یا کربناته می باشد. خاک‌های سولفوره نیز به روش‌های متداولی از جمله تشویه و گوگردزدایی یا لیچینگ تحت فشار قابل مصرف می باشد. خـاک روی شامل درصدی از ناخالصی ها می باشد که ناخالصی های مورد نظر در صنایع روی ایران عناصری همچون منیزیم ( Mg ) – کادمیم ( Cd ) – مس ( Cu ) – آهن ( Fe ) – منگنز ( Mn ) – کبالت ( Co ) و کاتیون های دیگر و برخی از آنیون‌ها مانند کلر ( Cl ) و فلوئور ( F ) می باشد که تاثیر مستقیمی در قیمت خـاک روی دارند. کشور ایران، یک کشور غنی از نظر معادن متفادت است. انواع مختلف مواد معدنی از جمله خاک روی در کشور ایران در مناطق معدنی مختلفی استخراج و تولید می گردد. 

مراکز اصلی تولیدکننده خاک روی در ایران استان های زیر هستند :

• قم
• اراک
• تهران
• زنجان
• یزد
• کرمان
• تبریز

این مناطق به خاطر دارا بودن معادن غنی فلزات در دل خاک‌های خود، از مراکز مهم صنعتی کشور به شمار می روند. در ادامه جهت مشاهده فهرست معادن روی ایران وارد شوید.

خـاک روی معمولاً به ۳ دسته تقسیم بندی می شود :

• کم عیار ( دارای درصد روی ۷ تا ۱۲ می باشد )
• عیار متوسط ( دارای درصد روی ۱۲ تا ۱۸ می باشد )
• پر عیار ( دارای درصد روی ۱۸ به بالا می باشد )

خـاک روی با کیفیت بالا دارای ارزش باللای می باشد که در کارخانجات بزرگ استفاده می شود و نوعی صنعت به حساب می آید از نظر صنعتی در لاستیک سازی ، پلاستیک سازی ، باتری سازی ، صنایع تولید اسباب بازی و … استفاده می شود.

واردات خـاک روی از سایر کشورها

کشور ایران با وجود معادن بسیار به خصوص معادن انگوران استان زنجان در برخی مواقع به فعالیت های شرکت های بازرگانی احتیاج دارد. واردات خـاک روی از ترکیه به ایران به راحتی انجام می شود تا در مواقعی که معادن جوابگوی نیاز کارخانه ها نمی باشد بتوان گامی برداشت و نیاز آن ها را بر طرف کرد. کشورهایی که واردات خـاک روی از آن ها انجام می شود عبارتند از :

• آسیای میانه
• آفریقا
• ترکیه
• روسیه
• ایتالیا

نیاز سالانه خـاک روی و وضعیت معدن انگوران

تامین‌کننده اصلی  خـاک روی کارخانجات کشورمان، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران می باشد که عمدتا از معدن انگوران استخراج و در اختیار کارخانجات کشور قرار می گیرد. ذخیره این معدن بین ۸ تا ۱۰‌ میلیون تن است و در حدود ۴‌ میلیون تن نیز سولفور زیر زمینی وجود دارد. با توجه به روند فعلی استخراج و پایین بودن کیفیت آن، عمر این معدن بیش از ده سال نخواهد بود. در حال حاضر حداقل یک میلیون تن ماده معدنی کم عیار و بیش از ۲۰۰‌هزار تن ماده معدنی پرعیار استخراج شده وجود دارد که پس از بارگیری به مقصد کارخانجات کشور حمل می گردد. 

فرمول محاسبه قیمت خاک روی

قبل از توضیح فرمول محاسبه قیمت خاک‌های روی می بایست در محاسبه فروش مفروضات زیر را در نظر بگیریم

• قیمت روز شمش ۹۹.۹۸ ، ۹۹.۹۷ ، ۹۹.۹۵ داخل بازار ایران (بهتر است قیمت ۹۹٫۹۷ را به صورت میانگین در نظر بگیریم)
• سود کارخانه ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ تومان (کمی بالا محاسبه کرده ایم) یا می‌توان به صورت درصدی از قیمت تمام شده در نظر گرفت مثلا ۳ درصد قیمت فروش روی
• محاسبه هزینه تولید  (Production Cost)PC : آب، برق، گاز، نیروی کار، بیمه، استهلاک براساس عیار خاک. در ادامه هزینه های مرتبط با تولید برای انواع عیارهای خاک آورده شده است . (لازم به ذکر است اعداد زیر بر اساس تکنولوژی کارخانه، میزان تولید و … متفاوت است)

هزار تومان                        ۲۳-۲۴ → ۱۰∼٪۸

هزار تومان                               ۲۰ → ۱۳∼۱۲

هزار تومان                           ۱۶-۱۵ → ۲۰∼۱۵

هزار تومان                         ۱۳-۱۲ → ۳۰∼۲۵

• محاسبه کیل یا ضریب مصرفی خاک

به ازای هر کیلو روی چقدر خاک مصرف می شود؟

راندمان خاک * عیار خاک = ضریب مصرف خاک (کیل مصرف)

 جدول کیل مصرف ماده معدنی برحسب تن به ازای تولید هر تن شمش روی

راندمان خاک :

این پارامتر به صورت زیر برای عیارهای مختلف محاسبه شده‌است و شما می توانید از آن در محاسبات خود استفاده نمایید. لازم به ذکر است موارد زیرتجربی است و بر اساس عوامل مختلف تغییر می کند. کارایی (بازده، راندمان) مفهومی است که هزینهٔ منابع صرف شده در فرایند کسب هدف را ارزیابی می‌کند. بدین صورت که مقایسهٔ خروجی‌ها بدست آمده با ورودی‌های مصرف شده میزان کارایی را مشخص می‌کند. جدول زیر مقایسه عیار خاک با راندمان را نشان می دهد.

۷۷ ٪ → ۸

۸۰ ٪ → ۱۰

۸۳-۸۲ ٪ → ۱۲–۱۳

۸۸ ٪→ ۲۰-۱۵

۹۱ ٪ → ۳۰-۲۵

• فرمول محاسبه قیمت خاک روی : 

این فرمول یکی از روشهای محاسبه است و روشهای پیچیده تر و دقیق تر نیز وجود دارد. ولیکن فرمول ساده محاسبه قیمت خاک روی به این صورت است.

ضریب مصرف خاک * ( هزینه تولید – سود – قیمت شمش )) = قیمت خاک روی

مثال محاسبه قیمت خاک روی: برای اینکه قیمت یک خاک را محاسبه کنیم ما مفروضاتی را در نظر میگیریم تا بر اساس ان قیمت را محسابه نماییم لذا این موارد شامل :

1. قیمت شمش روی ۷۰۰۰۰ تومان
2. سود مد نظر: ۸۰۰۰
3. هزینه تولید: ۲۳۰۰۰
4. عیار خاک: ۸ درصد

مرحله اول: محاسبه کیل مصرف خاک روی فرمول:  عیار روی ضربدر راندمان خاک در نتیجه: ۰٫۰۸ ضربدر ۰٫۷۷ مساوی است با: ۰٫۰۶۱۶ مرحله دوم: محاسبه ارزش افزوده فراوری خاک روی برای کارخانه فرمول: قیمت شمش روی – هزینه کارخانه – سود مد کارخانه در نتیجه: ۷۰۰۰۰ منهای ۲۳۰۰۰ منهای ۸۰۰۰ مساوی است با ۳۹۰۰۰ مرحله سوم: محاسبه ارزش خاک فرمول: ارزش افزوده کارخانه ضرب در ضریب مصرف خاک روی در نتیجه: ۳۹۰۰۰ ضربدر ۰٫۰۶۱۶ مساوی است با : حدود ۲۴۰۲ تومان

۲۴۰۲ تومان  = ( ( ۰.۷۷ * ( ۰٫۰۸ )) * ( ۷۰۰۰۰-۸۰۰۰-۲۳۰۰۰) ] = خاک ۸٪

جهت آشنایی بیشتر با روشهای دیگر نحوه محاسبه قیمت خاک روی، توصیه می کنیم مقاله محاسبه عیارحد در کانسارهای تک و چند فلزی را مطالعه نمایید. 

توصیه میکنیم برای مطالعه آخرین روش قیمت گذاری بورس کالای ایران مقاله نحوه محاسبه قیمت پایه شمش روی و شمش سرب در بازار بورس را مطالعه نمایید.

بازار فلزات ایران ارائه کننده انواع فلزات بوده و شما می توانید برای خرید شمش روی و خرید شمش زاماک از طریق سایت اقدام نمایید.