Category: استاندارد فلزات, مرکز یادگیری Post Date: بهمن 15, 1400

آلیاژ‌های آلومینیوم؛ نوع ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵

وقتی بحث سر جنس فلز ساختمانی باشد فقط یک نوع فلز از نظر وسعت کاربرد به پای آهن می‌رسد و آن هم آلومینیوم است. آهن خواص مکانیکی زیادی دارد اما آلومینیوم یک سوم وزن آهن را دارا است. همه انواع آلیاژهای آلومینیوم خواص یکسانی ندارند بنابراین، باید در هنگام انتخاب مصالح موردنیاز متوجه این تفاوت‌ها باشیم. دو نوع محبوب از انواع آلیاژ‌های آلومینیوم نوع ۶۰۶۱ و۷۰۷۵ هستند. با اینکه این دو نوع از جهاتی به یکدیگر شباهت دارند، تفاوت‌هایی نیز دارند که درخور توجه است‌.

چه تفاوت‌هایی بین آلیاژ‌های آلومینیوم ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵ وجود دارد؟

قبل از این که سراغ تفاوت آلیاژهای آلومینیوم برویم پیشنهاد می‌کنیم مقاله آشنایی با مشخصات فلز آلومینیوم ( Aluminium ) و کاربرد آن در صنعت را مطالغه کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد این فلز کسب کنید.

تفاوت‌های اصلی بین آلومینیوم‌های ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵ موارد زیر است:

سری‌های آلیاژ و ترکیبات شیمیایی
خواص مکانیکی
عوامل ساخت
کاربرد‌ها

سری‌های ساخت و ترکیبات شیمیایی

اولین تفاوت بین ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵ را می‌توان بلافاصله با نگاه به عدد عنوانشان متوجه شد. ۶۰۶۱ در سری ۶xxx آلیاژ‌های آلومینیوم و ۷۰۷۵ در سری ۷xxx قرار دارند. با دانستن این نکته بدون نیاز به برگه‌های اطلاعات مربوط به مواد می‌توان فهمید که نوع ۶۰۶۱ میزان بیشتری سیلیکون و نوع ۷۰۷۵ میزان بیشتری زینک خواهد داشت. با بررسی دقیق‌تر آلیاژ‌ها می‌توان فهمید که هر دو مقدار قابل توجهی منیزیم دارند. البته ۷۰۷۵ مقدار اندکی منیزیم بیشتر دارد و در ترکیباتش مس نیز وجود دارد.

خواص مکانیکی

آلیاژ‌های آلومینیوم نوع ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵ قابلیت گرمادهی را دارند. بنابراین خواص مکانیکی آن‌ها را بدون در نظر گرفتن این نکته نمی‌توان مقایسه کرد. وقتی به هرودک آلیاژ در شرایط T6(یک نوع گرما‌دهی خاص که در آن فلز به صورت مایع گرما‌دهی و به صورت طبیعی سخت می‌شود) نگاه کنیم چندین تفاوت ملموس قابل مشاهده خوهد بود. اول این که مقاومت کششی ۷۰۷۵ در شرایط T6 تقریبا دو برابر ۶۰۶۱ در شرایط مشابه است. مقاومت برشی نیز در ۷۰۷۵ نزدیک به یک و نیم برابر ۶۰۶۱ در شرایط T6 است. در نتیجه نوع ۷۰۷۶ به صورت ذاتی هم سخت‌تر است.

شرایط ساخت

نوع ۶۰۶۱ از نظر نوع ساخت همیشه نسبت به ۷۰۷۵ برتری دارد. این موضوع بیشتر به این دلیل است که ۶۰۶۱ سختی و مقاومت کششی کمتری دارد. سختی کمتری سبب می‌شود فلز راحت‌تر پرداخته شود و برش بخورد. همچنین مقاومت کششی کمتر سبب می‌شود که فلز راحت‌تر شکل بگیرد. پس ۶۰۶۱ هم راحت‌تر برش می‌خورد و هم بهتر شکل می‌گیرد. هر دو نوع را می‌توان با روش‌هایی به یکدیگر متصل کرد یا چسباند.

اما ۷۰۷۵ برخلاف ۶۰۶۱ قابلیت جوش خوردن ندارد. با وجود این ‌ که ۶۰۶۱ می‌تواند جوش بخورد، باید در انتخاب نوع فلز برای پر کردن محل جوش دقت کرد. پس از جوش دادن ( چه نوع جوش کاری در آلومینیوم به کار می رود؟ ) نیاز به عملیات‌های گرمادهی (مطالعه مقاله عملیات حرارتی آلومینیوم (Aluminum heat treatment) ) و سختی شدن است تا نقطه جوش خورده به شرایط T6 بازگردد. ۷۰۷۵ با شدت مستعد شکست در نقاط جوش است.

کاربردها

بین آلیاژ‌های ۶۰۶۱ و ۷۰۷۵ کاربرد‌های مشترک زیادی وجود دارد. همانطور که قبلا اشاره شد هر دو جزو آلومینیوم‌های ساختمانی هستند. هر دو نوع آلیاژ در قطعات دوچرخه، قطعات فضاپیما و ساختمان‌سازی به کار می‌روند. تفاوت در نوع استفاده آن‌ها در زمینه‌های گفته شده است. مثلا در صنایع هوایی احتمال بیشتری دارد تا ۷۰۷۵ به عنوان چرخ‌دنده و میله بکار برود و ۶۰۶۱ در جاهایی که نیاز به اتصالات است. در دوچرخه سازی بعضی از دوچرخه سواران قدرت آلیاژ نوع ۷۰۷۵ را ترجیه می‌دهند. همچنین در صنعت نوع ۷۰۷۵ برای ایجاد قالب‌ها و ابزار‌های صنعتی استفاده می‌شود. ۶۰۶۱ هم به دلیل توانایی فرم پذیری برای ایجاد مخازن و دیگر شکل‌های دارای لبه‌های گرد بکار می‌رود.