ورق گالوانیزه چیست؟
یکی از محصولات پرکاربرد کارخانجات آهن و فولاد، ورق گالوانیزه است که ابداع و تولید آن تحول عظیمی در صنایع مختلف ایجاد کرده است.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که مراحل گالوانیزه شدن به وسیله عنصر روی را طی می کند. در فرآیند گالوانیزاسیون ورق های آهنی در روی مذاب غوطه ور می شوند و یک لایه محافظ بر روی سطح فلز ایجاد می گردد. این پوشش گالوانیزه یا پوشش ایجادشده از فلز روی باعث می شود که ورق فولادی مقاومت بسیار بالایی در برابر زنگ‌زدگی و حتی خورده‌شدن به دست آورد.
خواص ورق گالوانیزه
ویژگی های مناسب این محصول باعث شده‌است موارد استفاده زیادی داشته باشند. این ویژگی ها عبارتند از:
- مقاومت در برابر خوردگی و زنگـزدن : به همین دلیل، می توان از این ورق ها در مکان هایی که رطوبت بالایی وجود داشته یا پیوسته در تماس با آب قرار دارند، استفاده نمود.
- ظاهر خوب سطح
- شکل پذیری مناسب برای برآوردن نیازها در کاربرهای کشش عمیق
- رنگ پذیری خوب به شرط انجام عملیات پیش تصفیه مناسب
- قابلیت جوش خوب
- قیمت مناسب: این موضوع باعث می شود که انتخاب ورق های گالوانیزه در بین سایر ورق های با این ویژگی ترجیح‌داده‌شود
- طول عمر بالا: از آن جایی که پوشش گالوانیزه موجود بر سطح این ورق ها از زنگ‌زدن و خوردگی ورق جلوگیری می کند، باعث می شود که تا سال ها عمر کنند. از طرف دیگر، در صورت آسیب دیدن قسمت هایی از پوشش گالوانیزه این ورق ها، می توان آن بخش ها را ترمیم نمود. هم چنین از نظر سختی هم در سطح مناسبی قرار دارند و به راحتی ساییده نمی شوند.
کاربرد ورق گالوانیزه
موارد مصرف ورق گالوانیزه در صنعت بسیار گسترده است. با توجه به ویژگی مهم ضد زنگ بودن خود، در بسیاری از بخش های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. از لوازم خانگی و صنایع برق و الکترونیک گرفته تا خودروسازی و ساختمان های صنعتی و تجهیزات ترافیکی. استفاده از این ورق ها ممکن است به صورت مستقیم بوده و یا این که ابتدا آن ها را به لوازم و تجهیزات ثانویه تبدیل کرده و سپس از آن ها استفاده نمایند.
برای مثال در ساخت لوازم خانگی مثل یخچال فریزر، کولر، کانال تهویه منزل که همگی محیطی مرطوب و خورنده دارند. در صنایع الکترونیک برای تهیه قطعات پوششی، در صنایع خودرو برای درب قطعات، و ساختمان های صنعتی برای ساخت ساندویچ پانل ها و در تجهیزات ترافیکی برای ساخت گاردریل به کار می رود. اگر برای مصارف آن لیستی خلاصه تهیه کنیم می توان به لیست زیر اشاره نمود:
- صنـــعت ساخت لــوازم خـانگی
- برق، الکترونیک و کامپیوتر
- ساخت سیلوهای گـالوانیزه
- سـاختمان های صنــعتی
- تولید رابیتس گالوانیزه
- ساختمـان سازی
- صنایع خودرو
- راه سازی
استانداردهای ورق گالوانیزه
ورق های گالوانیزه دارای استانداردهای هستند که این استاندارد ها بستگی کاربرد ورق گالوانیزه دارد. این استاندارد ها عبارتند از:
استاندار اروپایی EN 2004:10327: مصارف شکل دهی و کششی
EN 2004:10326: مصارف ساختمانی
EN 2000:10292: مصارف شکل پذیری با استحکام بالا
مزایای استفاده از ورق گالوانیزه
ویژگی های مناسب این محصول باعث‌شده‌است استفاده از آن مزیت‌های زیادی به خصوص در ساخت‌وساز به دنبال داشته باشد. در این قسمت به برخی از این مزیت‌ها اشاره می‌کنیم:
- طول عمر طولانی : اگر در محیط‌هایی که میزان خوردگی بالایی دارند مورد استفاده قرار گیرند، بین ۲۰ تا ۷۰ سال عمر می‌کنند. البته این سال‌ها بستگی به میزان قرارگرفتن فولاد در برابر مواد خورنده دارد.
- هزینه کمتر: روی مذاب با فولاد به خوبی به یکدیگر می‌چسبند و محصولی بسیار بادوام را تولید می‌کنند؛ در نتیجه روش گالوانیزاسیون نسبت به سایر روش‌هایی که برای جلوگیری از زنگ‌زدگی استفاده می‌شود، هزینه کمتری برای تعمیر و نگه‌داری دارد. شاید در مقایسه با سایر محصولات فولادی هزینه اولیه این محصول بالا به نظر برسد، اما اجرای آن به دلیل سرمایه‌گذاری بلندمدت (یعنی در طولانی مدت نیاز به تعمیر و نگه‌داری ندارد)، بهترین گزینه برای اکثر پیمان‌کاران می‌باشد.
- بازرسی آسان: سازه‌ها فلزی را باید به صورت سالیانه مورد بررسی قرار داد، بنابراین روش بازرسی بسیار اهمیت خواهد داشت. این ورقها بدون نیاز به آزمایش خاصی، به راحتی و تنها از طریق چشم قابل بررسی هستند و در آزمایش و تست کیفیت آن هزینه زیادی صرف نمی‌شود.
- سختی: گالوانیزه یکی از سخت‌ترین پوشش‌های محافظ موجود در بازار می‌باشد. این بدان معنی است که علاوه بر اینکه در برابر زنگ‌زدن مقاومت دارند، از آسیب‌های زمان حمل و نقل نیز در امان هستند.
- سادگی در تمیزکردن: این محصولات را می‌توانید با آب قلیایی اسپری کرده و در صورت لزوم با یک پارچه نرم پاک کنید.
- صرفه‌جویی در منابع: فولاد گالوانیزه یکی از محصولات بسیار با دوام و با پایداری بالاست. همان حوضچه ی مذابی که از آن برای تولید ورق گالوانیزه استفاده می‌شود را می‌توان بارها و بارها استفاده کرد.
- تطبیق‌پذیری و قابلیت اطمینان بالا: این محصولات کاملا منطبق بر استانداردهای بین‌المللی ساخته می‌شوند، بنابراین قابلیت اطمینان بالایی دارند.
انواع ورق گالوانیزه:
-
انواع ورق گالوانیزه از نظر ظاهر:
از نظر ظاهری ورق گالوانیزه به سه نوع بدون گل، گل ریز و گل درشت تقسیم بندی می شود
تفاوت این سه دسته ورق گالوانیزه در شکل گیری کریستال ( گل ) گالوانیزه بر روی ورق است .
شکل گیری کریستال ها بسته به سرعت سرد نمودن ورق و میزان روی بکار رفته در فرآیند گالوانیزاسیون متفاوت خواهد بود.
-
انواع ورق گالوانیز از نظر روش گالوانیزه کردن:
ورق‌های گالوانیزه با توجه به نوع فرآیند گالوانیزه کردن، در انواع حالت های ورق گالوانیزه گرم و سرد تولید می شوند.
ورق گالوانیزه گرم
این روش از فرآیند گالوانیزه کردن گرم که شامل غوطه وری ورق های فولادی در حوضچه ای از عنصر روی مذاب است استفاده می کند. در طی این فرآیند ابتدا ورق های فولادی در کوره تا ۱۲۰ درجه‌سانتی‌گراد حرارت‌دهی می‌شوند و سپس پوشش روی به شکل یک نوار پیوسته بر روی بستر فولادی، با عبور ورق های یادشده از حوضچه‌‌های روی مذاب با دمای ۴۵۰ درجه‌سانتی‌گراد و با سرعت حدود ۱۸۰ متر بر دقیقه تشکیل‌می‌شود.
در حمام پوشش روی، محصول فولادی به دور یک رول غوطه ور پیچیده می شود و با فلز مذاب روی واکنش‌داده و پوشش چسبنده را تشکیل‌می هد و سپس در جهت عمودی خارج‌می‌شود. پس از خروج فولاد پوشش‌داده‌شده از حوضچه، هرگونه روی مذاب اضافی با استفاده از هوای با فشار بالا از سطح ورق حذف می شود تا ضخامت پوشش مورد نظر حفظ و کنترل شود. سرانجام، به فولاد اجازه‌داده‌می‌شود تا سرد شود و پوشش روی بر سطح آن سفت شود. جامدشدن فلز مذاب قبل از تماس با رول دیگر برای جلوگیری از آسیب یا تغییرشکل پوشش روی مهم است.
ورق گالوانیزه سرد
در این روش از طریق فرآیند گالوانیزه الکتریکی یا به عبارتی آبکاری، استفاده می شود که در آن، روی به صورت الکترولیتی بر روی ورق فولادی رسوب می کند. به دلیل اینکه در این فرآیند دمایی به اندازه فرآیند گالوانیزه گرم به ورق فولادی اعمال نمی‌شود، به آن گالونیزه سرد گفته‌می‌شود و به تبع آن، به دلیل دمای پایین در حین فرآیند تولید، ساختار ورق فولادی دستخوش تغییر نمی شود و خواص یکنواخت و همگنی را برای ورق فولادی به ارمغان می آورد.
مزایای این فرایند این است که ضخامت پوشش را می توان به طور دقیق کنترل کرد در حالی که محدودیت این فرآیند این است که دستیابی به پوشش های ضخیم ارائه‌شده توسط فرایند گالوانیزه گرم معمولا با این روش امکان پذیر نیست.
عمر مفید ورق گالوانیزه چقدر است؟
زمان زیادی طول می‌کشد تا این محصول از بین برود یا زنگ بزند. عمر مفید آن بین ۲۰ تا ۳۰ سال است؛ ولی اگر محیطی خشک و دور از رطوبت باشد (با هر روشی که تولید می‌شود)، می‌تواند برای همیشه سالم بماند. فولاد گالوانیزه‌ای که برای استفاده طولانی مدت در فضای باز درنظر گرفته‌شده‌است، باید از جنس فولاد گالوانیزه گرم (یا همان حوضچه مذاب فولاد با فلز روی) باشد که معمولا در محیط‌های مختلف تا حدود ۷۰ سال دوام می‌آورد.
بنابراین می توان گفت عمر مفید آن به عوامل بسیاری وابسته است که برخی از این عوامل عبارتند از:
- نوع و روش تولید آن
- کیفیت پوشش سطح ورق
- محیط و شرایط کاری
همچنین می‌توان از رنگ کردن برای محافظت بیشتر از آن در محیط‌هایی که میزان زنگ‌زدن عناصر در آنها بسیار بالاست یا به اصطلاح بسیار خورنده هستند، برای افزایش طول عمر فولاد گالوانیزه استفاده کرد.
دیدگاهتان را بنویسید